Lisenziya tələb olunan fəaliyyət növləri

Azərbaycan Respublikasında bir çox sahibkarlıq sahələrində fəaliyyət göstərmək üçün dövlət tərəfindən lisenziya alınması məcburidir. Bu icazə həm hüquqi əsas yaradır, həm də biznesin etibarlılığını artırır.

“Minor Business Group” MMC müxtəlif sahələr üzrə lisenziyaların alınması, yenilənməsi və sənədləşmə prosesində sahibkarlara peşəkar dəstək göstərir. Aşağıda lisenziya nədir, lisenziya tələb olunan fəaliyyət növləri və bu icazələrin hansı dövlət qurumları tərəfində verildiyi barədə ətraflı məlumatla tanış ola bilərsiniz.

Lisenziya nədir və niyə tələb olunur?

Lisenziya - müəyyən fəaliyyət növünü həyata keçirmək üçün dövlət tərəfindən verilən rəsmi icazədir. Bu icazə sahibkara həmin sahədə qanuni əsaslarla işləmək, xidmət göstərmək və məhsul istehsal etmək hüququ verir.

Lisenziya tələb olunmasının əsas məqsədi təhlükəsizlik, keyfiyyət və ictimai maraqların qorunmasıdır. Məsələn, enerji, səhiyyə, maliyyə və nəqliyyat kimi sahələrdə fəaliyyət göstərmək üçün xüsusi bilik, avadanlıq və məsuliyyət tələb olunur. Dövlət bu sahələrdə lisenziya alınması şərtini qoymaqla həm vətəndaşların hüquqlarını, həm də bazar iştirakçılarının etibarlılığını təmin edir.

Başqa sözlə, lisenziya sahibkarlıq fəaliyyətinə etibar və şəffaflıq qazandırır, qanunsuz və keyfiyyətsiz xidmətlərin qarşısını almağa kömək edir.

Lisenziya tələb olunan fəaliyyət növləri üçün əsas kateqoriyalar

Azərbaycan Respublikasında lisenziyalaşdırılan fəaliyyətlər bir neçə əsas kateqoriyaya bölünür. Bu kateqoriyalar dövlətin təhlükəsizlik, iqtisadi sabitlik və ictimai maraqları qorumaq məqsədi ilə müəyyənləşdirilib. Hər bir kateqoriya üzrə fəaliyyət göstərmək üçün müvafiq lisenziya alınması məcburidir.

1. Enerji və sənaye fəaliyyəti – qaz, elektrik enerjisi və neft məhsullarının istehsalı, saxlanması və paylanması kimi sahələr.
2. Nəqliyyat və logistika – aviasiya, dəniz, dəmir yolu və şəhərlərarası sərnişin daşımaları.
3. Səhiyyə və əczaçılıq – tibb müəssisələrinin fəaliyyəti, dərman vasitələrinin istehsalı və satışı.
4. Təhsil və elm – özəl təhsil müəssisələri, peşə hazırlığı və ixtisasartırma kursları.
5. Maliyyə və sığorta – bank, kredit ittifaqları, sığorta və investisiya xidmətləri.
6. Təhlükəsizlik və mühafizə – mühafizə xidmətləri, silah satışı və təhlükəsizlik sistemlərinin quraşdırılması.
7. Media və telekommunikasiya – radio, televiziya yayımı və rabitə xidmətləri.

Bu kateqoriyalar üzrə lisenziya tələbi, fəaliyyətin növündən və risk səviyyəsindən asılı olaraq dövlət tərəfindən müəyyən edilir. Beləliklə, lisenziyalaşdırma sistemi iqtisadi fəaliyyətin şəffaf və təhlükəsiz şəkildə aparılmasına xidmət edir.

Azərbaycan Respublikasında lisenziya tələb olunan fəaliyyət növləri

Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə əsasən, bir sıra sahibkarlıq fəaliyyətləri yalnız dövlət tərəfindən verilən lisenziya əsasında həyata keçirilə bilər. Bu fəaliyyətlər təhlükəsizlik, sağlamlıq və ictimai maraqların qorunması məqsədilə “Lisenziyalar və icazələr haqqında” Qanun ilə tənzimlənir.

Aşağıda Azərbaycan Respublikasında lisenziya tələb olunan fəaliyyət növləri üzrə ümumi siyahı və “Minor Business Group” MMC-nin dəstək göstərdiyi xidmətlər təqdim olunur:

1. Toksiki istehsalat tullantılarının idarə edilməsi üçün lisenziya tələb olunan sahələr:

• Toksiki istehsalat tullantılarının utilizasiyası
  
  

• Toksiki istehsalat tullantılarının zərərsizləşdirilməsi
  
  

2. Tibbi və əczaçılıq fəaliyyəti üçün lisenziya tələb olunan sahələr:

• Özəl tibb fəaliyyəti
  
  

• Dərman vasitələrinin pərakəndə satışı
  
  

3. Kimya və prekursor fəaliyyəti üçün lisenziya tələb olunan sahələr:

• Prekursorların istehsalı
  
  

• Prekursorların idxalı
  
  

• Prekursorların ixracı
  
  

5. Rabitə və poçt fəaliyyəti üçün lisenziya tələb olunan sahələr:

• Sürətli poçt xidməti
  
  

6. Radioaktiv və təhlükəli materiallarla bağlı fəaliyyətlər üçün lisenziya tələb olunan sahələr:

• Təhlükəli yüklərin nəqliyyat vasitəsilə daşınması
  
  

7. Yanacaq və qaz təsərrüfatı fəaliyyəti üçün lisenziya tələb olunan sahələr:

• Yanacaqdoldurma və qaz təchizatı obyektlərinin quraşdırılması
  
  

• Yanacaqdoldurma və qaz təchizatı obyektlərinin istismarı
  
  

8. Tikinti və mühəndislik fəaliyyəti üçün lisenziya tələb olunan sahələr:

• Tikintisinə icazə tələb olunan bina və qurğuların mühəndis-axtarış işləri
  
  

• Tikintisinə icazə tələb olunan bina və qurğuların tikinti-quraşdırma işləri
  
  

• Tikintisinə icazə tələb olunan və barəsində məlumatlandırma icraatı tətbiq olunan bina və qurğuların layihələndirilməsi
  
  

• Liftlərin quraşdırılması və təmiri fəaliyyəti
  
  

9. Texniki təhlükəsizlik və nəzarət fəaliyyəti üçün lisenziya tələb olunan sahələr:

• Qaldırıcı qurğuların, metallurgiya avadanlığının, təzyiq altında işləyən qazanların və tutumların quraşdırılması və təmiri
  
  

• Təhlükə potensiallı obyektlərdə istismar olunan avadanlığın və texniki qurğuların diaqnostikası və texniki yoxlamaların keçirilməsi
  
  

10. Yanğından mühafizə fəaliyyəti üçün lisenziya tələb olunan sahələr:

• Yanğından mühafizə sistemlərinin və vasitələrinin quraşdırılması, texniki xidməti və təmiri
  
  

11. Baytarlıq və kənd təsərrüfatı fəaliyyəti üçün lisenziya tələb olunan sahələr:

• Özəl baytarlıq xidməti fəaliyyəti
  
  

• Baytarlıq preparatlarının istehsalı
  
  

• Baytarlıq preparatlarının satışı
  
  

• Bitki mühafizə vasitələrinin və aqrokimyəvi maddələrin istehsalı
  
  

• Bitki mühafizə vasitələrinin və aqrokimyəvi maddələrin idxalı
  
  

12. Ekoloji və bioloji resurslardan istifadə fəaliyyəti üçün lisenziya tələb olunan sahələr:

• Fərdi ovçuluq təsərrüfatlarının təşkili
  
  

• İstehsal üçün yabanı dərman bitkiləri xammalının tədarükü
  
  

Bu siyahı Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə əsasən müəyyən edilir və mütəmadi olaraq yenilənə bilər. Sahibkarlar hər bir fəaliyyət növü üzrə lisenziya tələblərini və məsul qurumları rəsmi mənbələrdən dəqiqləşdirməlidirlər.

Lisenziya verən qurumlar

Azərbaycan Respublikasında müxtəlif sahələr üzrə lisenziya verən dövlət qurumları mövcuddur. Hər bir fəaliyyət növü üzrə səlahiyyətli orqan qanunla müəyyən edilir və sahibkarlar yalnız həmin quruma müraciət etməklə lisenziya alınması prosesini həyata keçirə bilərlər.

Əsas lisenziya verən qurumlar aşağıdakılardır:

1. İqtisadiyyat Nazirliyi

• Ən geniş səlahiyyətə malik orqandır.

• Enerji, sənaye, tikinti, ticarət, logistika, xidmət və istehsal sahələri üzrə lisenziyaları verir.
  
  

2. Mərkəzi Bank

• Bank, sığorta, kredit və digər maliyyə institutlarına lisenziya verir.

• Valyuta mübadiləsi və ödəniş xidmətləri bu qurum tərəfindən tənzimlənir.
  
  

3. Energetika Nazirliyi

• Elektrik və istilik enerjisi, qaz və neft məhsullarının istehsalı, paylanması və satışı üzrə fəaliyyətlərə lisenziya verir.